Από την Cable & Wireless στη Cyta
μέσα από τα μάτια του κ. Αθανάση Κωνσταντίνου

Η πιο κάτω συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην «Οδό Τηλεπικοινωνιών», το ενημερωτικό δελτίο που εξέδιδε η Cyta, με την ευκαιρία των 50χρονων του Οργανισμού, το 2011 και μεταφέρεται αυτούσια. Ο κ. Αθανάσης Κωνσταντίνου όταν παραχωρήθηκε η συνέντευξη ήταν 93 χρονών και ήταν τότε ο μεγαλύτερος εν ζωή συνταξιούχος του Οργανισμού. Σήμερα ο κ. Αθάνασης Κωνσταντίνου δεν βρίσκεται πια εν ζωή. 

Πολύ πριν, το 1946, ο κ. Αθανάσης Κωνσταντίνου προσλήφθηκε στην Cable & Wireless Ltd και αφυπηρέτησε το 1978 με το βαθμό του Επιθεωρητή/Ειδικευμένο Προσωπικό. Σήμερα, σε ηλικία  93 χρονών (γεννήθηκε στις 3/10/18) είναι ο μεγαλύτερος εν ζωή συνταξιούχος του Οργανισμού μας.

Ειδικευμένος εργάτης με οκτώμισι σελίνια το μήνα

Συναντήσαμε τον κ. Κωνσταντίνου στην Αργάκα, ένα πανέμορφο χωριό της Επαρχίας Πάφου, λίγο έξω από την Πόλη Χρυσοχούς. Από τη βεράντα του μικρού σπιτιού του, παρέα με τη γυναίκα του, αγναντεύει τον κόλπο της Πόλης Χρυσοχούς και ζώντας, χρόνο με το χρόνο, τη διαδρομή του στη Cyta, ξεδιπλώνει μπροστά μας τα δύσκολα, σκληρά χρόνια της ιστορίας του Οργανισμού.

Το 1946, τυχαία ένας συνάδελφος του από τον αγγλικό, τότε στρατό, του είπε ότι μια εταιρεία για τηλέφωνα ζητά προσωπικό. Κάτοχος διπλώματος για “Maintenance”, τοποθετήθηκε στο γκαράζ της Cable & Wireless Ltd, όπως ονομαζόταν τότε η εταιρεία αυτή, για να επιδιορθώνει τα αυτοκίνητα της τα οποία ήταν μόλις τρία! Ο κ. Κωνσταντίνου, ως ειδικευμένος εργάτης, έπαιρνε μισθό οκτώμισι σελίνια το μήνα, ενώ ο απλός εργάτης έπαιρνε μόνο πέντε σελίνια το μήνα.

Τα τηλέφωνα τότε, τα οποία ήταν μαγνητικά (δούλευαν με τη μανιβέλα) ήταν είδος πολυτελείας και τα είχαν μόνο οι προνομιούχοι «καμιά εκατοστή άνθρωποι στις πόλεις», όπως μας είπε ο ίδιος.

Το 1950 μετατέθηκε και έγινε τεχνικός. Οι συνθήκες ήταν δύσκολες. Δεν υπήρχαν σταθμοί μετάδοσης, αλλά καλώδια που ένωναν τις πόλεις μεταξύ τους και υπόγεια καλώδια μέσα στις πόλεις. Για να ενωθούν οι πόλεις μεταξύ τους έπρεπε να κουβαλούν και να τοποθετούν πάνω στα βουνά στύλους και καλώδια, διανύοντας τις περισσότερες φορές τις αποστάσεις με τα πόδια. «Όταν παρουσιαζόταν κάποια βλάβη, για να ανακαλύψουμε που ήταν και ποιο ήταν το πρόβλημα», μας λέει ο κ. Κωνσταντίνου, «ακολουθούσαμε το καλώδιο. Στύλο -στύλο, από τη Λευκωσία στη Λεμεσό, αν χρειαζόταν με τα πόδια, για να βρούμε το χαλασμένο το καλώδιο». Μας κοιτάζει με… συγκαταβατικό ύφος, αλλά και με χαμόγελο και συγκρίνοντας τα δικά του «πέτρινα» χρόνια με τη σημερινή πραγματικότητα μας λέει «τα τηλέφωνα τα σημερινά σαν να μην θέλεις κόπο να τα διορθώσεις!».

Πρωτοστάτησε στη δημιουργία ανεξάρτητης συντεχνίας εργαζομένων στον τεχνικό κλάδο

Η ίδια χρονιά (1950) είναι πολύ σημαντική για τον κ. Κωνσταντίνου και όταν μιλά για αυτήν, τα μάτια του αποκτούν μια λάμψη και μια νοσταλγία. Ήταν τότε, στην Πάφο, που πρωτοστάτησε στη δημιουργία ανεξάρτητης συντεχνίας εργαζομένων στον τεχνικό κλάδο, πέραν των εργατικών συντεχνιών που ήδη υπήρχαν, με μέλη προσωπικό του τεχνικού κλάδου. Αφιέρωσε πολύ χρόνο για να πείσει τους συναδέλφους του να γραφτούν, γιατί φοβόντουσαν μήπως απολυθούν. Δύσκολα χρόνια, ωστόσο πολύ αργότερα, οι ίδιοι παραδέχονται ότι «αν δεν ήταν ο Αθανάσης, σύνταξη δεν θα βλέπαμε». Τον επόμενο χρόνο το 1951, ήταν παρών στην εισαγωγή της αυτόματης τηλεφωνίας στη Λευκωσία αρχικά και στις υπόλοιπες πόλεις τα χρόνια που ακολούθησαν. Την ίδια χρονιά εισήχθη και η διεθνής ραδιοτηλεφωνία. Τα χρόνια του αγώνα της ΕΟΚΑ τα τηλέφωνα διαδραμάτισαν το δικό τους ρόλο. Ο κ. Κωνσταντίνου, λόγω της θέσης του και με κίνδυνο της ζωής του παρακολουθούσε τηλέφωνα σπιτιών, για τα οποία υπήρχαν υποψίες ότι συνεργάζονταν με τους Άγγλους.

Ξεκάθαρες οι μνήμες στο μυαλό του γηραίου συναδέλφου, ο οποίος, ακολουθώντας το νήμα της ζωής μας φέρνει στο 1961, στην Ανεξαρτησία. Τότε που η C.I.T.A. γίνεται C.Y.T.A. και προκύπτει η συζήτηση αν θα γινόταν κρατική εταιρεία ή ιδιωτική. Υπήρχαν τότε ενδοιασμοί για κρατικοποίησή της, μήπως και θεωρηθεί κομμουνιστική πρακτική. Τότε, πολλοί εργαζόμενοι, μαζί και ο κ. Κωνσταντίνου έκαναν απεργία ώστε να υποστηρίξουν τη θέση τους για κρατικοποίηση. Για την πράξη του αυτή συνελήφθη και οδηγήθηκε στη φυλακή, από όπου, αργά την ίδια μέρα, πληροφορήθηκε την πώληση της εταιρείας στην Κυπριακή Δημοκρατία αντί του ποσού των 9 εκατομμυρίων λιρών.

Ένας κόσμος μια οικογένεια

Η επιστροφή στο παρελθόν βγάζει στην επιφάνεια θύμισες προσωπικές. Ευχάριστες και δυσάρεστες. Για φίλους που γνώρισε, Κύπριους, αλλά και ξένους, τις λίγες γυναίκες που εργάζονταν τότε ως τηλεφωνήτριες στο Τηλεφωνικό Κέντρο, πριν την εισαγωγή της αυτόματης υπεραστικής τηλεφωνίας στην Κύπρο, Τουρκοκύπριες και Ελληνοκύπριες, οι οποίες γινόντουσαν αντικείμενο πειραγμάτων από πολλούς άντρες, που καλούσαν το Τηλεφωνικό Κέντρο ειδικά για αυτό το λόγο. Αυτό που πραγματικά αναπολεί είναι οι σχέσεις που ανέπτυξαν μεταξύ τους οι λίγοι, εκείνα τα χρόνια, συνάδελφοι, αναφέροντας, ενδεικτικά, ότι στην Πάφο όλοι κι όλοι οι υπάλληλοι δεν ήταν πάνω από είκοσι.

Ο κ. Κωνσταντίνου αφυπηρέτησε το 1978, πριν ακόμη οι τηλεπικοινωνίες κάνουν το μεγάλο τους άλμα, πριν οι τεχνολογικές εξελίξεις μας οδηγήσουν σε νέους κόσμους. Ο κ. Κωνσταντίνου ανήκει σ’ αυτούς που… σκάβοντας για να βάλουν τους στύλους για τα καλώδια, ταυτόχρονα έβαζαν τα θεμέλια αυτού του Οργανισμού που σήμερα, 50 χρόνια μετά, έχει πετύχει να αναδείξει την Κύπρο σε τηλεπικοινωνιακό κόμβο της περιοχής, να προσφέρει στην οικονομία και στην ανάπτυξη της χώρας με πρωτοπόρες υπηρεσίες και να διατηρεί την ηγετική του θέση στην κυπριακή αγορά, προσφέροντας ολοκληρωμένες ηλεκτρονικές επικοινωνίες.

Της Σοφίας Γιαννάκου
Εκπροσώπου Τύπου Cyta
«Οδός Τηλεπικοινωνιών»
Απρίλιος 2011