Υπηρεσία Telex

Η επικοινωνία σε πραγματικό χρόνο δεν είναι εφεύρεση του email, όπως μπορεί να νομίζουν πολλοί. Αντιθέτως, η τεχνολογία τέλεξ επέτρεπε την αποστολή κειμένων σε πραγματικό χρόνο, ήδη από την δεκαετία του 1930. Το τέλεξ, το οποίο αποτελεί τον διάδοχο του τηλέγραφου, απέκτησε μεγάλη δημοτικότητα κατά τις δεκαετίες που ακολούθησαν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το τέλεξ είναι στην ουσία ένα σύστημα επικοινωνίας, στο οποίο τα μηνύματα αποστέλλονται σε μεγάλες αποστάσεις, με τη χρήση τηλεφωνικού συστήματος και εκτυπώνονται με τη χρήση ειδικού μηχανήματος, το οποίο ονομάζεται τηλεγραφομηχανή (teletypewriter). Οι τηλεγραφομηχανές ή μηχανές τέλεξ, όπως έγιναν γνωστές, συνδέονταν μεταξύ τους από ένα δίκτυο, το οποίο ήταν παρόμοιο με το τηλεφωνικό.

Η ιστορία του τέλεξ ξεκίνησε στη Γερμανία στα τέλη της δεκαετίας του 1920, ως ένα ερευνητικό πρότζεκτ, το οποίο οδήγησε στη δημιουργία λειτουργικών μηχανών τέλεξ, που χρησιμοποιούνταν από την ταχυδρομική υπηρεσία της Γερμανίας.

Οι εν λόγω μηχανές μπορούσαν να μεταδώσουν μέχρι και 66 λέξεις ανά λεπτό, κάνοντάς τις εξαιρετικά χρήσιμες για τον επιχειρηματικό κόσμο της Ευρώπης. Σε μια εποχή που οι επικοινωνίες ήταν πολύ ακριβές και αργές, η δυνατότητα αποστολής μηνυμάτων σε πραγματικό χρόνο διευκόλυνε το έργο των επιχειρήσεων, που δραστηριοποιούνταν σε διεθνές επίπεδο. Με τη χρήση τέλεξ, το προσωπικό μιας εταιρείας στο Λονδίνο μπορούσε να επικοινωνεί γρήγορα με τους συναδέλφους τους στα γραφεία της εταιρείας στη Λευκωσία. Παρομοίως, η εταιρεία μπορούσε να επικοινωνεί σε χρόνο ρεκόρ με τους προμηθευτές, συνεργάτες, και αγοραστές.

Στην Κύπρο, τα σχέδια για την εγκατάσταση του πρώτου δικτύου τέλεξ ξεκίνησαν το 1965. Η Ετήσια Έκθεση του έτους γράφει χαρακτηριστικά ότι «Ολοκληρώθηκαν τα σχέδια και δόθηκαν παραγγελίες για την εισαγωγή δικτύου τέλεξ σε όλο το νησί με εγκαταστάσεις αυτόματης σύνδεσης εθνικών και διεθνών κλήσεων τέλεξ. Υπολογίζεται ότι η εγκατάσταση θα ολοκληρωθεί στα τέλη του 1967». Όμως, παρά τους αρχικούς υπολογισμούς, η εγκατάσταση δεν ολοκληρώθηκε στον προβλεπόμενο χρόνο λόγω της «καθυστέρησης στην παράδοση όλου του απαιτούμενου εξοπλισμού».

Το 1968 και 1969, η υπηρεσία λειτούργησε αρχικά με 200 γραμμές, αλλά σύντομα επεκτάθηκε, λόγω της αυξημένης ζήτησης. Συγκεκριμένα, η Ετήσια Έκθεση του 1969 αναφέρει ότι «η ζήτηση για τέλεξ ήταν απροσδόκητα υψηλή και για να καλυφθούν έγκαιρα οι μελλοντικές απαιτήσεις έγιναν σχέδια για αύξηση των γραμμών κατά 200, ανεβάζοντας έτσι τη συνολική χωρητικότητα του κέντρου στις 500 γραμμές». Η ανάπτυξη της υπηρεσίας τέλεξ στην Κύπρο ήταν τέτοια που σύντομα άρχισε η έκδοση οδηγού συνδρομητών τέλεξ στα πρότυπα του Χρυσού Οδηγού.


Οδηγός Συνδρομητών τέλεξ και τέλεφαξ, 1988-1989


Υπηρεσία τέλεξ, 1970